آزمایش کنید
الف) در $\text{100}$ میلیلیتر آب در دمای $\text{30}^{\circ}\text{C}$ چه مقدار نمک خوراکی (سدیم کلرید) حل میشود؟ با انجام دادن آزمایش، درستی یا نادرستی پیشبینی خود را بررسی کنید.
ب) در $\text{100}$ میلیلیتر آب در دمای $\text{30}^{\circ}\text{C}$ به جای نمک سدیم کلرید، نمک پتاسیم نیترات بریزید. مقدار نمک حل شده را پیشبینی و آزمایش کنید. از آزمایشهای بالا چه نتیجهای میگیرید؟
پاسخ و توضیح آزمایش کنید صفحه ۵ علوم هشتم
این آزمایش به بررسی مفهوم **انحلالپذیری** (Solubility) و تأثیر **نوع ماده حل شونده** بر این خاصیت میپردازد. 🧐
### ۱. انحلالپذیری نمک خوراکی ($ ext{NaCl}$) (آزمایش الف)
* **پیشبینی:** در $\text{100 mL}$ آب با دمای $\text{30}^{\circ}\text{C}$، حدود **$ ext{36}$ گرم** نمک خوراکی ($ ext{NaCl}$) حل میشود.
* **نتیجهگیری:** انحلالپذیری نمک خوراکی در آب **نسبتاً ثابت** است و با تغییرات دمای معمول، تغییر زیادی نمیکند. این مقدار حداکثر حلشونده در $\text{100 mL}$ آب، در واقع **نقطه اشباع** ($ ext{Saturation Point}$) محلول را مشخص میکند.
### ۲. انحلالپذیری پتاسیم نیترات ($ ext{KNO}_3$) (آزمایش ب)
* **پیشبینی:** انحلالپذیری **پتاسیم نیترات** در دمای $\text{30}^{\circ}\text{C}$ از نمک خوراکی **بسیار کمتر** است (حدود $\text{45}$ گرم در $\text{100 mL}$ آب، اما در دماهای بالاتر بسیار زیاد میشود).
* **نتیجهگیری:** اگر $\text{45}$ گرم پتاسیم نیترات را در $\text{30}^{\circ}\text{C}$ در $\text{100 mL}$ آب بریزید، حل میشود، اما اگر مثلاً $\text{60}$ گرم بریزید، مقداری از آن بهصورت حل نشده باقی میماند.
### ۳. نتیجه کلی از دو آزمایش
**نتیجهای که از این آزمایشها میگیریم این است که انحلالپذیری مواد مختلف در یک حلال ثابت (مثل آب)، متفاوت است.**
* **توضیح:** انحلالپذیری یک **خاصیت فیزیکی-شیمیایی** است که به نوع حلشونده (ساختار مولکولی $ ext{NaCl}$ در برابر $ ext{KNO}_3$) و **دما** بستگی دارد. حتی اگر حلال (آب) و دما یکسان باشند، دو ماده مختلف مقدار متفاوتی در حلال حل میشوند.
* **نکته کلیدی:** به طور خاص، انحلالپذیری نمکهایی مانند $\text{KNO}_3$ به شدت به دما وابسته است (با افزایش دما، بسیار بیشتر حل میشوند)، در حالی که انحلالپذیری $ ext{NaCl}$ به دما وابستگی کمی دارد. (این نمودار نشان میدهد که انحلالپذیری $\text{KNO}_3$ با دما افزایش زیادی مییابد در حالی که $\text{NaCl}$ تقریباً ثابت است.)
رھا امینی
1403/07/03
ازتون ممنونم
لیلا میری
1403/07/22
عالی