جواب فکر کنید صفحه 33 علوم نهم

پاسخ و توضیح فکر کنید صفحه 33 علوم نهم **برج تقطیر** قلب یک پالایشگاه نفت است و فرآیند جداسازی اجزای مختلف نفت خام (هیدروکربن‌ها) را بر اساس **اختلاف نقطه جوش** انجام می‌دهد. ⛽ --- ## تحلیل برج تقطیر | برش | موقعیت در برج | نقطه جوش | اندازه مولکول | کاربرد اصلی | | :--- | :--- | :--- | :--- | :--- | | **گازها** | بالا | پایین‌ترین | کوچک‌ترین و سبک‌ترین | سوخت گازی، پلاستیک | | **سوخت جت و نفت سفید** | میانی | متوسط | متوسط | سوخت هواپیما، روشنایی | | **روغن موتور و قیر** | پایین | بالاترین | بزرگ‌ترین و سنگین‌ترین | آسفالت، روغن‌کاری | **الف) تعداد برش:** نفت خام در برج تقطیر به چندین برش (بسته به نوع برج و هدف پالایشگاه، معمولاً بیش از $\text{6}$ برش اصلی) جداسازی می‌شود (گاز، بنزین، سوخت جت، نفت کوره، روغن‌ها، قیر و...). **ب) نقطه جوش کدام برش از بقیه بیشتر است؟** * **قیر و مواد سنگین ته برج.** * **دلیل:** قیر در پایین‌ترین قسمت برج جمع می‌شود، زیرا **بالاترین نقطه جوش** را دارد و حتی در دماهای بالای برج نیز به حالت گاز تبدیل نمی‌شود. **پ) مولکول‌های موجود در کدام برش بزرگ‌تر و سنگین‌تر هستند؟ به چه دلیل؟** * **قیر و برش‌های سنگین پایینی.** * **دلیل:** همان‌طور که در سؤال قبل دیدیم، مولکول‌های بزرگ‌تر دارای **نیروهای جاذبه بین مولکولی قوی‌تر** هستند و در نتیجه، به گرمای بیشتری نیاز دارند تا به بخار تبدیل شوند و در نهایت در پایین‌ترین دماها جمع می‌شوند (اصل تقطیر). **ت) تعداد اتم‌های کربن در مولکول‌های کدام برش از بقیه کمتر است؟** * **برش گازها (بالاترین قسمت برج).** * **دلیل:** گازها کوچک‌ترین مولکول‌ها را دارند (مثلاً متان $\text{CH}_4$ با $\text{1}$ کربن، پروپان $\text{C}_3\text{H}_8$ با $\text{3}$ کربن). مولکول‌های کوچک دارای کمترین نقطه جوش هستند. **ث) رنگ مخلوط‌ها در کدام برش تیره‌تر است؟** * **برش‌های پایین برج (قیر و نفت کوره).** * **دلیل:** به‌طور کلی، هیدروکربن‌های سنگین‌تر و بزرگ‌تر (با کربن بیشتر) رنگ **تیره‌تر** و **سیاه‌تری** دارند، در حالی که هیدروکربن‌های سبک‌تر (مانند بنزین و گازها) معمولاً بی‌رنگ یا شفاف هستند. 🖤