تمرین ۲ (نقش دستوری)
التَّمرين الثاني : تَرْجِمِ الْأَحاديثَ النَّبَوِيَّةَ، ثُمَّ عَيِّنِ الْمَطلوبَ مِنكَ.
١. مَا مِنْ مُسلِمٍ يَزرَعُ زَرعاً أَوْ يَغْرِسُ غَرْساً فَيَأْكُلُ مِنهُ طَيرُ أَوْ إِنسَانُ أَوْ بَهِيمَةً إِلَّا كَانَتْ لَهُ بِهِ صَدَقَةٌ. (الْجَارَّ وَالْمَجِرُورَ، وَاسْمَ الْفَاعِلِ)
٢. مَا مِنْ رَجُلٍ يَغْرِسُ غَرْساً إِلَّا كَتَبَ اللهُ لَهُ مِنَ الْأَجْرِ قَدْرَ مَا يَخْرُجُ مِن ثَمَرِ ذَلِكَ الْغَرْسِ. (الْفِعْلَ الْمَاضِيَ، وَالْمَفعولَ)
٣. سُئِلَ النَّبِيُّ : أَيُّ الْمَالِ خَيْرُ؟ قَالَ: زَرْعُ زَرَعَهُ صَاحِبُهُ. (الْفِعْلَ الْمَجْهُولَ، وَالْفَاعِلَ)
پاسخ و معنی تمرین ۲ درس سوم عربی یازدهم
این تمرین به تحلیل نقشهای دستوری و ساختار کلمات در احادیث نبوی دربارهٔ اهمیت کشاورزی و درختکاری میپردازد.
| شماره | حدیث نبوی | ترجمه فارسی | کلمات خواستهشده و نقش آنها |
| :---: | :--- | :--- | :--- |
| 1 | **مَا مِنْ مُسلِمٍ يَزرَعُ زَرعاً أَوْ يَغْرِسُ غَرْساً فَيَأْكُلُ مِنهُ طَيرُ أَوْ إِنسَانُ أَوْ بَهِيمَةً إِلَّا كَانَتْ لَهُ بِهِ صَدَقَةٌ.** | هیچ مسلمانی نیست که کشتزاری بکارد یا نهالی بنشاند، پس پرندهای یا انسانی یا چارپایی از آن بخورد، مگر اینکه آن برای او **صدقه** باشد. | **جارّ و مجرور:** **مِنْ مُسلِمٍ** / **مِنهُ** / **لَهُ** / **بِهِ**
**اسم فاعل:** **مُسْلِمٍ** (بر وزن مُفْعِل، از أَسْلَمَ) |
| 2 | **مَا مِنْ رَجُلٍ يَغْرِسُ غَرْساً إِلَّا كَتَبَ اللهُ لَهُ مِنَ الْأَجْرِ قَدْرَ مَا يَخْرُجُ مِن ثَمَرِ ذَلِكَ الْغَرْسِ.** | هیچ مردی نیست که نهالی بنشاند، مگر اینکه خداوند برای او از پاداش، به اندازهٔ آنچه از میوهٔ آن نهال بیرون میآید، **نوشته است**. | **فعل ماضی:** **كَتَبَ** (نوشت)
**مفعول:** **غَرْساً** (آنچه کاشته میشود) |
| 3 | **سُئِلَ النَّبِيُّ : أَيُّ الْمَالِ خَيْرُ؟ قَالَ: زَرْعُ زَرَعَهُ صَاحِبُهُ.** | از پیامبر **پرسیده شد**: بهترین مال کدام است؟ فرمود: **کشتزاری** که صاحبش آن را کاشته است. | **فعل مجهول:** **سُئِلَ** (پرسیده شد - ماضی مجهول)
**فاعل:** **صَاحِبُهُ** (صاحبش - فاعل فعل *زَرَعَهُ*) |
**نکتهٔ گرامری:** در حدیث ۳، **النَّبِيُّ** نقش **نائب فاعل** دارد، زیرا فعل **سُئِلَ** (پرسیده شد) مجهول است و فاعل (پرسشکننده) حذف شده است. نائب فاعل همیشه مرفوع است. **صَاحِبُهُ** نیز به عنوان فاعل فعل **زَرَعَهُ** نقش ایفا میکند.
تمرین ۳ (پاسخ به سوالات)
التَّمرينُ الثَّالِثُ : أَجِبْ عَنِ الْأَسْئِلَةِ التَّالِيَةِ حَسَبَ الصُّورِ.
١. بِمَ يَذْهَبُ الطَّلَابُ إِلَى الْمَدرَسَةِ؟
٢. في أَيِّ بِلادٍ تَقَعُ هَذِهِ الْأَهرام؟
٣. كَيفَ الْجَو في أردبيل في الشَّتاءِ؟
٤. لِمَنْ هُذَا التَّمْثالُ ؟
٥. هَل تُشَاهِدُ وَجْهَا فِي الصَّورَةِ؟
٦. ماذا تُشَاهِدُ فَوقَ النَّهْرِ؟
پاسخ و معنی تمرین ۳ درس سوم عربی یازدهم
این تمرین شامل چند سؤال درک تصویر است که برای پاسخ به آنها باید به محتوای بصری عکسها توجه کنید.
1. **بِمَ يَذْهَبُ الطَّلَابُ إِلَى الْمَدرَسَةِ؟** (دانشآموزان با چه چیزی به مدرسه میروند؟)
* **پاسخ:** يَذْهَبُ الطُّلابُ إِلَى الْمَدْرَسَةِ بِـ **حَافِلَةٍ مَدْرَسِيَّةٍ** (أَوْ بِالْبَاصِ الْمَدْرَسِيِّ). (با **اتوبوس مدرسه** میروند.)
2. **في أَيِّ بِلادٍ تَقَعُ هَذِهِ الْأَهرام؟** (این هرمها در چه کشوری واقع شدهاند؟)
* **پاسخ:** تَقَعُ هَذِهِ الْأَهْرَامُ فِي **مِصْرَ** (أَوْ فِي جمهورية مصر العربية). (در **مصر** واقع شدهاند.)
3. **كَيفَ الْجَو في أردبيل في الشَّتاءِ؟** (آب و هوا در اردبیل در زمستان چگونه است؟)
* **پاسخ:** الْجَوُ **بَارِدٌ جِدّاً وَ مُثْلِجٌ** (أَوْ مَمْلُوءٌ بِالثَّلْجِ). (آب و هوا **بسیار سرد و برفی** است.)
4. **لِمَنْ هُذَا التَّمْثالُ ؟** (این مجسمه متعلق به کیست؟)
* **پاسخ:** هَذَا التِّمْثَالُ لِـ **الشَّاعِرِ الْإِيرَانِيِّ الْفِرْدَوْسِيِّ** (أَوْ لِشَخْصِيَّةٍ عَظِيمَةٍ). (این مجسمه متعلق به **شاعر ایرانی، فردوسی** است.)
5. **هَل تُشَاهِدُ وَجْهَا فِي الصَّورَةِ؟** (آیا در تصویر چهرهای میبینی؟)
* **پاسخ:** **نَعَم، أُشَاهِدُ** وَجْهَاً رُمَادِيَّاً (أَوْ وَجْهَاً مُنْدَمِجَاً مَعَ الشَّجَرَةِ). (**بله، یک چهره** (خاکستری/ادغام شده با درخت) میبینم.)
6. **ماذا تُشَاهِدُ فَوقَ النَّهْرِ؟** (بالای رودخانه چه میبینی؟)
* **پاسخ:** أُشَاهِدُ **جِسْرَاً عَلَيْهِ بَيْتٌ** (أَوْ بِنَاءً خَشَبِيَّاً). (یک **پل که روی آن خانهای** است، میبینم.)
---
تمرین ۴ (معرفه و نکره)
الف: عَيِّنِ التَّرْجَمَةَ الصَّحِيحَةَ حَسَبَ قَوَاعِدِ الْمَعْرِفَةِ وَ النَّكِرَةِ.
١. سَمِعْتُ صَوتاً عَجِيباً.
(صدای عجیبی را شنیدم / صدای عجیب را شنیدم)
٢. وَصَلْتُ إِلَى الْقَرْيَةِ.
(به روستایی رسیدم / به روستا رسیدم)
٣. نَظْرَةٌ إِلَى الْماضي
(نگاهی به گذشته / نگاه به گذشته)
٤. الْعِبَادُ الصَّالِحونَ
(بندگانی درستکار / بندگان درستکار)
٥. السَّوارُ الْعَتيق
(دستبند کهنه / دستبندی کهنه)
٦. التاريخُ الذَّهَبِيُّ
(تاریخی زرین / تاریخ زرین)
پاسخ و معنی تمرین ۴ (الف) درس سوم عربی یازدهم
این تمرین بر نحوهٔ صحیح ترجمهٔ اسمهای **معرفه** (با «ال») و **نکره** (با تنوین یا بدون «ال») در زبان فارسی تمرکز دارد.
| شماره | عبارت عربی | ترجمهٔ صحیح (قاعدهٔ ترجمه) |
| :---: | :---: |
| 1 | **سَمِعْتُ صَوتاً عَجِيباً.** | **صدای عجیبی را شنیدم.** (صَوتًا و عَجِيبًا نکره هستند، پس باید «ی» نکره به آنها اضافه شود.) |
| 2 | **وَصَلْتُ إِلَى الْقَرْيَةِ.** | **به روستا رسیدم.** (الْقَرْيَةِ معرفه است و باید به صورت شناخته شده ترجمه شود.) |
| 3 | **نَظْرَةٌ إِلَى الْماضي** | **نگاهی به گذشته.** (نَظْرَةٌ نکره است، پس باید «ی» نکره بگیرد.) |
| 4 | **الْعِبَادُ الصَّالِحونَ** | **بندگان درستکار.** (الْعِبَادُ و الصَّالِحُونَ هر دو معرفه هستند، پس باید به صورت شناخته شده ترجمه شوند.) |
| 5 | **السَّوارُ الْعَتيق** | **دستبند کهنه.** (السَّوارُ و الْعَتيق هر دو معرفه هستند.) |
| 6 | **التاريخُ الذَّهَبِيُّ** | **تاریخ زرین.** (التاريخُ و الذَّهَبِيُّ هر دو معرفه هستند.) |
---
