تمرین ۵ (درک مطلب و واژگان)
أ. كَمِّلِ الْفَراغات في تَرْجَمَةِ النَّص التالي.
هُنَاكَ طَائِرٌ يُسَمّى «بَرْناكِل» يَبْني عُشَّهُ فَوْقَ جِبَالٍ مُرْتَفِعَةٍ بَعِيداً عَنِ الْمُفْتَرِسِينَ. وَ عِنْدَما تَكْبُرُ فِرَاخُهُ، يُرِيدُ مِنْهَا أَنْ تَقْفِزَ مِنْ عُشِّهَا الْمُرْتَفِعِ تَقْذِفُ الْفِرَاخُ نَفْسَهَا وَاحِداً وَاحِداً مِنْ جَبَلٍ يَبْلُغُ ارْتِفَاعُهُ أَكْثَرَ مِنْ أَلْفِ مِتْرٍ. وَ تَصْطَدِمُ بِالصُّخُورِ عِدَّةَ مَرَّاتٍ يَنْتَظِرُ الْوَالِدَانِ أَسْفَلَ الْجَبَلِ وَ يَسْتَقْبِلَانِ فِرَاخَهُما سُقُوطُ الْفِرَاخِ مَشْهَدٌ مُرْعِبٌ جِدّاً. وَلَكِنْ لَا فِرَارَ مِنْهُ؛ لِأَنَّهُ قِسْمٌ مِنْ حَيَاتِهَا الْقَاسِيَةِ.
**متن با جاهای خالی برای ترجمه:**
پرنده ای وجود دارد که «برناکل» [او] لانه اش را بر فراز کوه هایی بلند دور از (فراغ)
و هنگامی که جوجه هایش (فراغ) از آنها میخواهد از لانه بلندشان (فراغ). جوجه ها خودشان را از کوهی که بلندای آن به بیش از (فراغ) می رسد می اندازند و چند بار با صخره ها (فراغ) و به پیشواز جوجه هایشان میروند افتادن جوجه ها صحنه ای بسیار ترسناک است.
ولی هیچ گریزی از آن نیست؛ زیرا بخشی از زندگی (فراغ) شان است.
(فراغ)
پدر و مادر پایین کوه چشم به راه
ب. اكْتُبِ الْمَحَلَّ الْإِعرابِيَّ لِمَا تَحْتَهُ خَطْ: (در این تمرین کلمهٔ خط‌خورده وجود ندارد، بر اساس کلمات متن پاسخ دهید)
ج. عَيِّنْ نَوْعَ «لا» في «لا فِرارَ مِنْهُ.»؟
د. اِبْحَتْ عَن مُتَضادَّ الْكَلمات التالية في النَّصَّ: «تَحْت وَ قَريب وَ تَصْغُرُ وَ قَصِيرٍ وَ أَقَلَّ وَ أَعلى».
ه. أكتُبْ مُفرَدَ الْكَلماتِ التالية: «جِبال وَ مُفتَرِسِينَ وَ فِراخ وَ صُخور وَ مَرَّات».
پاسخ و معنی تمرین ۵ (درک مطلب و واژگان) درس سوم عربی دوازدهم
این تمرین درک متن و توانایی تحلیل واژگان را در شما می‌سنجد.
## الف. تکمیل ترجمه
**ترجمهٔ کامل شده:**
پرنده‌ای وجود دارد که «برناکل» **نامیده می‌شود**. [او] لانه‌اش را بر فراز کوه‌هایی بلند دور از **شکارچیان** بنا می‌کند. و هنگامی که جوجه‌هایش **بزرگ می‌شوند**، از آنها میخواهد از لانهٔ بلندشان **بپرند**. جوجه‌ها خودشان را از کوهی که بلندای آن به بیش از **هزار متر** می‌رسد، می‌اندازند و چند بار با صخره‌ها **برخورد می‌کنند**. پدر و مادر پایین کوه چشم به راه **هستند** و به پیشواز جوجه‌هایشان میروند. افتادن جوجه‌ها صحنه‌ای بسیار ترسناک است. ولی **هیچ گریزی از آن نیست**؛ زیرا بخشی از زندگی **سخت**شان است.
## ب. محل إعرابی کلمات
| کلمهٔ احتمالی | نقش دستوری (محل إعرابی) | دلیل |
| :---: | :---: | :--- |
| **طَائِرٌ** | **نائب فاعل** | برای فعل مجهول *يُسَمّى* (نامیده می‌شود) |
| **فِرَاخُهُ** | **فاعل** | فاعل فعل *تَكْبُرُ* (آنچه بزرگ می‌شود) |
| **تَقْفِزَ** | **فعل مضارع منصوب** | به دلیل وجود حرف ناصبه *أَنْ* |
| **الْجَبَلِ** | **مضاف إلیه** | برای *أَسْفَلَ* (ظرف مکان) |
| **مُرْعِبٌ** | **خبر** | خبر برای مبتدای *سُقُوطُ* (افتادن جوجه‌ها **ترسناک است**) |
| **قِسْمٌ** | **خبر إِنَّ** | خبر برای حرف مشبهة بالفعل *أَنَّهُ* |
## ج. نوع «لا» در «لا فِرَارَ مِنْهُ»
* **نوع «لا»:** **لَا النَّافِيَةُ لِلْجِنْسِ** (لای نفی جنس).
* **دلیل:** این «لا» بر سر اسم نکره (**فِرَارَ**) آمده و نفی کامل جنس (هیچ گریزی) را بیان می‌کند.
## د. متضاد کلمات
| کلمه | متضاد در متن | معنی |
| :---: | :---: | :--- |
| **تَحْت** (زیر) | **فَوْقَ** (بالا/فراز) |
| **قَرِيب** (نزدیک) | **بَعِيداً** (دور) |
| **تَصْغُرُ** (کوچک می‌شود) | **تَكْبُرُ** (بزرگ می‌شود) |
| **قَصِير** (کوتاه) | **مُرْتَفِعَةٍ** (بلند) |
| **أَقَلَّ** (کمتر) | **أَكْثَرَ** (بیشتر) |
| **أَعْلَى** (بالاترین) | **أَسْفَلَ** (پایین) |
## ه. مفرد کلمات
| کلمهٔ جمع | مفرد | معنی |
| :---: | :---: | :--- |
| **جِبال** | **جَبَل** | کوه |
| **مُفْتَرِسِينَ** | **مُفْتَرِس** | شکارچی (اسم فاعل) |
| **فِراخ** | **فَرْخ** | جوجه |
| **صُخور** | **صَخْرَة** | صخره |
| **مَرَّات** | **مَرَّة** | بار |
