فعالیت کار در کلاس حل معادله درجه دوم ریاضی دهم
معادلههای درجه دوم زیر را به روش تجزیه حل کنید و جوابهای خود را آزمایش کنید.
الف) $x^2 - 3x = 10$
ب) $3t^2 - t = 0$
پاسخ تشریحی و گام به گام کار در کلاس صفحه 71 ریاضی دهم
ما از روش **تجزیه** (تبدیل معادله به حاصلضرب دو عامل) و **ویژگی حاصلضرب صفر** برای حل این معادلات استفاده میکنیم.
---
### **الف) $\mathbf{x^2 - 3x = 10}$**
**گام ۱: استانداردسازی معادله**
معادله را به فرم استاندارد $ax^2 + bx + c = 0$ میآوریم:
$$x^2 - 3x - 10 = 0$$
**گام ۲: تجزیه**
باید دو عدد پیدا کنیم که حاصلضربشان $-10$ و حاصلجمعشان $-3$ باشد. این دو عدد $2$ و $-5$ هستند ($2 \times (-5) = -10$, $2 + (-5) = -3$).
$$(x + 2)(x - 5) = 0$$
**گام ۳: پیدا کردن ریشهها**
* $x + 2 = 0 \Rightarrow \mathbf{x_1 = -2}$
* $x - 5 = 0 \Rightarrow \mathbf{x_2 = 5}$
**گام ۴: آزمایش جوابها**
* **آزمایش $\mathbf{x = -2}$:** $(-2)^2 - 3(-2) = 4 + 6 = 10$. (درست)
* **آزمایش $\mathbf{x = 5}$:** $(5)^2 - 3(5) = 25 - 15 = 10$. (درست)
$$\text{جوابها: } x = -2 \text{ و } x = 5$$
---
### **ب) $\mathbf{3t^2 - t = 0}$**
**گام ۱: تجزیه (فاکتورگیری)**
در این معادله، فاکتور مشترک $t$ است:
$$t(3t - 1) = 0$$
**گام ۲: پیدا کردن ریشهها**
* $t = 0 \Rightarrow \mathbf{t_1 = 0}$
* $3t - 1 = 0 \Rightarrow 3t = 1 \Rightarrow \mathbf{t_2 = \frac{1}{3}}$
**گام ۳: آزمایش جوابها**
* **آزمایش $\mathbf{t = 0}$:** $3(0)^2 - 0 = 0 - 0 = 0$. (درست)
* **آزمایش $\mathbf{t = \frac{1}{3}}$:** $3\left(\frac{1}{3}\right)^2 - \frac{1}{3} = 3\left(\frac{1}{9}\right) - \frac{1}{3} = \frac{3}{9} - \frac{1}{3} = \frac{1}{3} - \frac{1}{3} = 0$. (درست)
$$\text{جوابها: } t = 0 \text{ و } t = \frac{1}{3}$$