خود را بیازمایید شیمی دوازدهم
نیمواکنشهای انجام شده در سلول الکترولیتی هنگام برقکافت آب به صورت زیر است:
$$\text{H}_2\text{O}(\text{l}) \longrightarrow \text{O}_2(\text{g}) + \text{H}^+(\text{aq})$$
$$\text{H}_2\text{O}(\text{l}) \longrightarrow \text{H}_2(\text{g}) + \text{OH}^-(\text{aq})$$
آ) با وارد کردن نماد الکترون در هر نیمواکنش مشخص کنید کدام نیمواکنش، آند و کدام کاتد است؟
ب) هر یک از نیمواکنشها را موازنه کنید و معادله کلی واکنش را بهدست آورید.
پ) پیشبینی کنید کاغذ $\text{pH}$ در محلول پیرامون آند و کاتد به چه رنگی درمیآید؟ چرا؟
پاسخ تشریحی و گام به گام خود را بیازمایید شیمی دوازدهم صفحه 54
**برقکافت آب (Electrolysis)**، فرآیند تجزیه آب به عناصر سازندهاش ($ ext{H}_2$ و $ ext{O}_2$) با استفاده از انرژی الکتریکی است که در یک سلول الکترولیتی انجام میشود.
---
## الف) پاسخ و توضیح خود را بیازمایید شیمی دوازدهم صفحه 54
برای تعیین آند و کاتد در سلول الکترولیتی، باید انتقال الکترون را مشخص کنیم: **آند** محل **اکسایش** (از دست دادن $ ext{e}^-$) و **کاتد** محل **کاهش** (گرفتن $ ext{e}^-$) است.
1. **واکنش (۱):** $ ext{O}$ از $-2$ (در $ ext{H}_2 ext{O}$) به $0$ (در $ ext{O}_2$) اکسایش یافته است.
$$\text{H}_2\text{O}(\text{l}) \longrightarrow \text{O}_2(\text{g}) + 4\text{H}^+(\text{aq}) + 4\text{e}^- \quad \implies \text{نیمواکنش \textbf{اکسایش} (آند)}$$
2. **واکنش (۲):** $ ext{H}$ از $+1$ (در $ ext{H}_2 ext{O}$) به $0$ (در $ ext{H}_2$) کاهش یافته است.
$$\text{H}_2\text{O}(\text{l}) + 2\text{e}^- \longrightarrow \text{H}_2(\text{g}) + 2\text{OH}^-(\text{aq}) \quad \implies \text{نیمواکنش \textbf{کاهش} (کاتد)}$$
---
## ب) پاسخ و توضیح خود را بیازمایید شیمی دوازدهم صفحه 54
**موازنه نیمواکنشها:**
* **آند (اکسایش):** $$athbf{2\text{H}_2\text{O}(\text{l}) \longrightarrow \text{O}_2(\text{g}) + 4\text{H}^+(\text{aq}) + 4\text{e}^-}$$
* **کاتد (کاهش):** برای موازنه الکترونها با آند (۴ الکترون)، باید نیمواکنش کاهش در بالا را در ۲ ضرب کنیم:
$$\mathbf{4\text{H}_2\text{O}(\text{l}) + 4\text{e}^- \longrightarrow 2\text{H}_2(\text{g}) + 4\text{OH}^-(\text{aq})}$$
**واکنش کلی (جمع نیمواکنشها و سادهسازی):**
نیمواکنشها را جمع کرده و $ ext{H}^+$ و $ ext{OH}^-$ را به صورت $ ext{H}_2 ext{O}$ ترکیب میکنیم ($ ext{H}^+ + ext{OH}^- ongrightarrow ext{H}_2 ext{O}$):
$$\text{Total}: \quad 6\text{H}_2\text{O}(\text{l}) \longrightarrow 2\text{H}_2(\text{g}) + \text{O}_2(\text{g}) + 4\text{H}_2\text{O}(\text{l})$$
**معادله کلی ساده شده:**$$athbf{2\text{H}_2\text{O}(\text{l}) \longrightarrow 2\text{H}_2(\text{g}) + \text{O}_2(\text{g})}$$
---
## پ) پاسخ و توضیح خود را بیازمایید شیمی دوازدهم صفحه 54
| الکترود | فرآورده یونی | تغییر $\text{pH}$ | رنگ کاغذ $\text{pH}$ |
| :---: | :---: | :---: | :---: |
| **آند (Oxidation)** | $\mathbf{\text{H}^+(\text{aq})}$ | $\text{pH}$ کاهش مییابد | **سرخ/قرمز** |
| **کاتد (Reduction)** | $\mathbf{\text{OH}^-(\text{aq})}$ | $\text{pH}$ افزایش مییابد | **آبی** |
**چرا؟**
* **پیرامون آند:** یون $athbf{\text{H}^+}$ تولید میشود. افزایش غلظت یونهای $ ext{H}^+$ محیط را **اسیدی** میکند، که رنگ کاغذ $ ext{pH}$ را **سرخ** میکند.
* **پیرامون کاتد:** یون $athbf{\text{OH}^-}$ تولید میشود. افزایش غلظت یونهای $ ext{OH}^-$ محیط را **بازی** میکند، که رنگ کاغذ $ ext{pH}$ را **آبی** میکند.
مرتضی صدیقی
1403/06/25
سایت عالی است