کار در کلاس صفحه 51 حسابان دوازدهم
با استفاده از نمودار توابع داده شده و همچنین قضایای بالا حاصل حدود زیر را به دست آورید.
الف) $\lim_{x \to 0} \frac{1}{x^2}$
ب) $\lim_{x \to 0} \frac{1}{x}$
پاسخ تشریحی و گام به گام کار در کلاس صفحه 51 حسابان دوازدهم
سلام! این تمرین برای درک تفاوت بین حد در بینهایت (Infinite Limit) در توابع گویای با توان زوج و توان فرد بسیار مهم است. برای توابعی که در نزدیکی یک نقطه دارای **مجانب عمودی** هستند، حد باید از هر دو طرف (چپ و راست) بررسی شود. 🚀
---
### الف) محاسبه $\lim_{x \to 0} \frac{1}{x^2}$
برای محاسبه $\lim_{x \to 0} f(x)$، باید حد چپ و راست را بررسی کنیم. تابع ما $f(x) = \frac{1}{x^2}$ است که دارای مجانب عمودی در $x=0$ است.
#### 1. حد راست ($\lim_{x \to 0^+} \frac{1}{x^2}$)
* **روش تحلیلی:** وقتی $x \to 0^+$ (عدد بسیار کوچک مثبت)، $x^2$ نیز عدد بسیار کوچک و **مثبت** خواهد بود ($0^+$).
$$\lim_{x \to 0^+} \frac{1}{x^2} = \frac{1}{0^+} = +\infty$$
* **روش نموداری:** از روی نمودار $f(x) = \frac{1}{x^2}$ در شکل سمت راست، میبینیم که وقتی از سمت راست به $x=0$ نزدیک میشویم، منحنی به سمت بالا ($\mathbf{+\infty}$) میرود.
#### 2. حد چپ ($\lim_{x \to 0^-} \frac{1}{x^2}$)
* **روش تحلیلی:** وقتی $x \to 0^-$ (عدد بسیار کوچک منفی)، $x^2$ همچنان عدد بسیار کوچک و **مثبت** خواهد بود (زیرا توان زوج، علامت منفی را از بین میبرد).
$$\lim_{x \to 0^-} \frac{1}{x^2} = \frac{1}{0^+} = +\infty$$
* **روش نموداری:** از روی نمودار میبینیم که وقتی از سمت چپ به $x=0$ نزدیک میشویم، منحنی نیز به سمت بالا ($\mathbf{+\infty}$) میرود.
#### 3. نتیجه نهایی
چون حد چپ و راست با هم برابرند ($\lim_{x \to 0^+} f(x) = \lim_{x \to 0^-} f(x) = +\infty$):
$$\mathbf{\lim_{x \to 0} \frac{1}{x^2} = +\infty}$$
---
### ب) محاسبه $\lim_{x \to 0} \frac{1}{x}$
برای محاسبه $\lim_{x \to 0} g(x)$، باید حد چپ و راست را بررسی کنیم. تابع ما $g(x) = \frac{1}{x}$ است که دارای مجانب عمودی در $x=0$ است.
#### 1. حد راست ($\lim_{x \to 0^+} \frac{1}{x}$)
* **روش تحلیلی/نموداری:** همانطور که در فعالیتهای قبلی دیدیم، وقتی $x \to 0^+$، مقدار $\frac{1}{x}$ به سمت **$+\infty$** میرود.
$$\lim_{x \to 0^+} \frac{1}{x} = +\infty$$
#### 2. حد چپ ($\lim_{x \to 0^-} \frac{1}{x}$)
* **روش تحلیلی/نموداری:** وقتی $x \to 0^-$، مقدار $\frac{1}{x}$ به سمت **$-\infty$** میرود.
$$\lim_{x \to 0^-} \frac{1}{x} = -\infty$$
#### 3. نتیجه نهایی
چون حد چپ و حد راست با هم **برابر نیستند** ($\lim_{x \to 0^+} g(x) \neq \lim_{x \to 0^-} g(x)$):
$$\mathbf{\lim_{x \to 0} \frac{1}{x} \text{ وجود ندارد.}}$$