جواب خود را بیازمایید صفحه 66 شیمی یازدهم

پاسخ و توضیح تمرین 1 خود را بیازمایید صفحه 66 شیمی یازدهم این تمرین به شما کمک می‌کند تا تفاوت بین $\mathbf{\text{واکنش‌های گرماگیر}}$ ($athbf{\text{انرژی جذب می‌شود}}$) و $\mathbf{\text{گرماده}}$ ($athbf{\text{انرژی آزاد می‌شود}}$) را تشخیص دهید و $\mathbf{\text{علامت آنتالپی } (\Delta H)}$ را به درستی تعیین کنید. $\mathbf{Q}$ نشان‌دهنده‌ی $\mathbf{\text{گرما}}$ است. 🔥 --- ## الف) تصعید کربن دی‌اکسید (یخ خشک) **فرآیند:** $\mathbf{\text{تبدیل جامد به گاز}}$ (تصعید). برای شکستن نیروهای بین مولکولی جامد، نیاز به $\mathbf{\text{انرژی}}$ است. $$\mathbf{CO_2(s) + Q \rightarrow CO_2(g)}$$ | نتیجه | $\mathbf{\text{گرماگیر}}$ | | :---: | :---: | | $\mathbf{Q}$ | $\mathbf{\text{در سمت واکنش‌دهنده‌ها}}$ (جذب گرما) | | $\mathbf{\Delta H}$ | $\mathbf{\text{مثبت } (\Delta H > 0)}$ | --- ## ب) سوختن متان **فرآیند:** $\mathbf{\text{احتراق}}$ (سوختن گاز شهری/طبیعی) که $\mathbf{\text{نور و گرما}}$ تولید می‌کند. $$\mathbf{CH_4(g) + 2O_2(g) \rightarrow CO_2(g) + 2H_2O(g) + Q}$$ | نتیجه | $\mathbf{\text{گرماده}}$ | | :---: | :---: | | $\mathbf{Q}$ | $\mathbf{\text{در سمت فرآورده‌ها}}$ (آزاد شدن گرما) | | $\mathbf{\Delta H}$ | $\mathbf{\text{منفی } (\Delta H < 0)}$ | --- ## پ) تجزیه دی‌نیتروژن تتراکسید **فرآیند:** تجزیه‌ی $\mathbf{\text{دی‌نیتروژن تتراکسید}}$ به $\mathbf{\text{نیتروژن دی‌اکسید}}$. این واکنش $\mathbf{\text{نیاز به گرما}}$ دارد. $$\mathbf{N_2O_4(g) + Q \rightarrow 2NO_2(g)}$$ | نتیجه | $\mathbf{\text{گرماگیر}}$ | | :---: | :---: | | $\mathbf{Q}$ | $\mathbf{\text{در سمت واکنش‌دهنده‌ها}}$ (جذب گرما) | | $\mathbf{\Delta H}$ | $\mathbf{\text{مثبت } (\Delta H > 0)}$ | --- ## ت) انجماد آب **فرآیند:** $\mathbf{\text{تبدیل مایع به جامد}}$ (انجماد/یخ زدن). در این فرآیند، مولکول‌ها $\mathbf{\text{انرژی جنبشی خود را از دست می‌دهند}}$ و منظم می‌شوند. $$\mathbf{H_2O(l) \rightarrow H_2O(s) + Q}$$ | نتیجه | $\mathbf{\text{گرماده}}$ | | :---: | :---: | | $\mathbf{Q}$ | $\mathbf{\text{در سمت فرآورده‌ها}}$ (آزاد شدن گرما) | | $\mathbf{\Delta H}$ | $\mathbf{\text{منفی } (\Delta H < 0)}$ |

پاسخ و توضیح تمرین 2 خود را بیازمایید صفحه 66 شیمی یازدهم این تمرین به شما کمک می‌کند تا $\mathbf{\text{خواص آنتالپی } (\Delta H)}$ را درک کنید: $\mathbf{\text{وابستگی به مقدار ماده}}$ و $\mathbf{\text{تغییر علامت در واکنش برگشت}}$. ⚛️ --- ## 1. تحلیل داده‌های تولید اوزون * **داده:** برای تولید $\mathbf{1 \text{ مول } O_3}$ از $\mathbf{O_2}$، $\mathbf{\text{آنتالپی } 143 \text{ kJ}}}$ $\mathbf{\text{افزایش}}$ می‌یابد. * $\mathbf{\text{معنی افزایش آنتالپی:}}$ واکنش $\mathbf{\text{گرماگیر}}$ است ($athbf{\Delta H}$ مثبت). * **معادله تولید $\mathbf{1 \text{ مول } O_3}$:** $$\mathbf{\frac{3}{2} O_2(g) \rightarrow O_3(g)} \quad \mathbf{\Delta H_{\text{تولید } 1 \text{ mol } O_3} = +143 \text{ kJ}}$$ --- ## 2. محاسبه آنتالپی واکنش رفت ($athbf{3O_2 \rightarrow 2O_3}$) **واکنش رفت:** $\mathbf{3O_2(g) \rightarrow 2O_3(g)}$. * این واکنش $\mathbf{\text{دو مول}}$ اوزون تولید می‌کند. آنتالپی $\mathbf{\text{وابسته به مقدار}}$ ماده است، بنابراین مقدار آنتالپی برای $\mathbf{2 \text{ مول }}$ باید دو برابر آنتالپی برای $\mathbf{1 \text{ مول }}$ باشد. $$\mathbf{\Delta H_{\text{رفت}} = 2 \times \Delta H_{\text{تولید } 1 \text{ mol } O_3} = 2 \times (+143 \text{ kJ}) = \mathbf{+286 \text{ kJ}}}$$ --- ## 3. محاسبه آنتالپی واکنش برگشت ($athbf{2O_3 \rightarrow 3O_2}$) **واکنش برگشت:** $\mathbf{2O_3(g) \rightarrow 3O_2(g)}$. * $\mathbf{\text{قانون آنتالپی:}}$ آنتالپی یک واکنش در جهت برگشت، از نظر $\mathbf{\text{عددی برابر}}$ با آنتالپی واکنش رفت است، اما $\mathbf{\text{علامت آنتالپی معکوس}}$ می‌شود. * **واکنش رفت گرماگیر ($athbf{\Delta H = +286 \text{ kJ}}$) است، پس واکنش برگشت گرماده است.** $$\mathbf{\Delta H_{\text{برگشت}} = -\Delta H_{\text{رفت}} = \mathbf{-286 \text{ kJ}}}$$ **نتیجه:** آنتالپی واکنش در جهت رفت $\mathbf{\text{گرماگیر } (+286 \text{ kJ})}$ و در جهت برگشت $\mathbf{\text{گرماده } (-286 \text{ kJ})}$ است.